వినుకొండకు చెందిన ప్రసిద్ధ కవి షేక్ కరీముల్లాకు ప్రభుత్వం జిల్లా ఉత్తమ ఉపాధ్యాయ అవార్డును ప్రకటించింది.

కరీముల్లా ప్రస్తుతం వినుకొండ మండలం లోని నాగులవరం ఆదర్శ ప్రాధమిక పాఠశాల ప్రధానోపాధ్యాయునిగా పనిచేస్తున్నారు. విద్యాభివృద్ధికి, పాఠశాల అభివృద్ధికి నిరంతరం కృషి చేస్తూ. విద్యార్థులు, వారి తల్లీదండ్రుల దృష్టిలో ఆదర్శ ఉపాధ్యాయునిగా నిలిచారు.

తెలుగు సాహిత్యంలో ప్రగతిశీల ఇస్లాంవాద కవిత్వానికి కొత్త ఒరవడిని సృష్టించిన కవి,ఆయన కవిత్వం సామాజిక చైతన్యాన్ని రేకెత్తించడమే కాక, ఇస్లాం పట్ల ఉన్న అపోహలను దూరం చేయడంలో కూడా కీలక పాత్ర పోషించింది. ఆయన సృష్టించిన "అబాబీలు" అనే నూతన వచన కవితా ప్రక్రియ, ఇస్లామిక్ సంస్కృతి యొక్క పంచ సూత్రాలను ప్రతిబింబిస్తూ, తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక వినూత్న ఆవిష్కరణగా నిలిచింది.

సాహితీవేత్త షేక్ కరీముల్లా. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని గుంటూరు జిల్లా, వినుకొండలో జన్మించిన ఈ కవి, తన రచనల ద్వారా ముస్లిం మైనారిటీల సమస్యలను, సామాజిక అసమానతలను లౌకికవాదాన్ని ప్రతిబింబించారు. వృత్తిరీత్యా ఉపాధ్యాయుడైనప్పటికీ, కవిత్వమే ఆయన ప్రవృత్తిగా మారి, తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక విశిష్ట స్థానాన్ని పొందారు. కరీముల్లా రచనలు కేవలం సాహిత్యం కోసం సాహిత్యమే కాక, సామాజిక చైతన్యాన్ని, మత సామరస్యాన్ని, ప్రగతిశీల ఆలోచనలను ప్రోత్సహించే శక్తివంతమైన సాధనంగా నిలిచాయి. ఈ వ్యాసం కరీముల్లా జీవితం, సాహిత్య కృషి, రచనలు, మరియు సాహిత్య రంగంలో ఆయన సాధించిన గుర్తింపును సమగ్రంగా వివరిస్తుంది.

1964 జూన్ 1న ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని గుంటూరు జిల్లా, వినుకొండలో జన్మించారు. వినుకొండ, కరువుతో అల్లాడే, వెనుకబడిన ఒక మారుమూల ప్రాంతం. ఈ సాధారణ నేపథ్యంలో పెరిగిన కరీముల్లా, విద్యను అభ్యసించి, ప్రభుత్వ పాఠశాలలో ఉపాధ్యాయుడిగా వృత్తిని ఎంచుకున్నారు. వృత్తిరీత్యా ఉపాధ్యాయుడైనప్పటికీ, ఆయన హృదయం కవిత్వంలో నిమగ్నమైంది. వినుకొండలోనే స్థిర నివాసం ఏర్పరచుకున్న ఆయన, తన రచనల ద్వారా సామాజిక సంస్కరణలకు, మత సామరస్యానికి, మరియు ముస్లిం అస్తిత్వ ఘోషకు నడుంకట్టారు.

......కరీముల్లా జీవితం సామాజిక చైతన్యం, లౌకికవాదం, మరియు ప్రగతిశీల ఆలోచనలతో నిండి ఉంది. ఆయన బాల్యం నుండి సాహిత్యం, సామాజిక సమస్యలు, మరియు ఇస్లామిక్ సంస్కృతి పట్ల ఆసక్తి కలిగి ఉన్నారు. ఈ ఆసక్తి ఆయన రచనలలో స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది, ఇది ఆయనను తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక ప్రముఖ కవిగా నిలబెట్టింది.

సాహిత్య కృషి.....

కరీముల్లా సాహిత్య కృషి ప్రగతిశీల ఇస్లాంవాదాన్ని ఆధారంగా చేసుకుని, ముస్లిం మైనారిటీల సమస్యలను, సామాజిక అసమానతలను, మరియు లౌకిక ఆదర్శాలను చిత్రించింది. ఆయన రచనలు కవిత్వం, దీర్ఘకావ్యాలు, వ్యాసాలు, సాహిత్య సంపాదకత్వంతో సహా వివిధ ప్రక్రియలలో విస్తరించి ఉన్నాయి. ఆయన కవిత్వం సామాజిక చైతన్యాన్ని రేకెత్తించడమే కాక, ఇస్లాం పట్ల ఉన్న అపోహలను దూరం చేయడంలో కూడా కీలక పాత్ర పోషించింది.

కరీముల్లా తన రచనలలో ఇస్లాంవాదాన్ని ఒక సామాజిక, ఆర్థిక అసమానతలు లేని సమాజ నిర్మాణ లక్ష్యంగా చిత్రించారు. ఆయన ఇస్లాంవాదం అనేది మతవాదం కాదని, అన్ని మతాలు, కులాలు సోదరభావంతో జీవించే సమాజాన్ని నిర్మించడమే దాని లక్ష్యమని స్పష్టం చేశారు. ఆయన సృష్టించిన "అబాబీలు" అనే నూతన వచన కవితా ప్రక్రియ, ఇస్లామిక్ సంస్కృతి యొక్క పంచ సూత్రాలను ప్రతిబింబిస్తూ, తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక వినూత్న ఆవిష్కరణగా నిలిచింది.

ప్రచురిత రచనలు....

కరీముల్లా గారు ఇప్పటివరకు ఇరవై పుస్తకాలను వెలువరించారు, ఇవి కవితా సంకలనాలు, దీర్ఘకావ్యాలు, వ్యాసాలు, మరియు చారిత్రక రచనలను కలిగి ఉన్నాయి. ఆయన రచనలలో కొన్ని ముఖ్యమైనవి:

1 ) వినుకొండ చరిత్ర (1999) : వినుకొండ ప్రాంత చరిత్రను ఆధారంగా చేసుకున్న చారిత్రక రచన.

2 ) ఆయుధాలు మొలుస్తున్నాయ్ (2000) : సామాజిక సమస్యలపై కవితా సంకలనం.

3 ) గాయ సముద్రం (2000) : మైనారిటీ సమస్యలను చిత్రించే కవిత్వం.

4 ) థూ... (2002): మైనారిటీ కవిత్వం, రాయలసీమ విశ్వవిద్యాలయంలో ఎంఏ పాఠ్యాంశంగా చేర్చబడింది.

5 ) నా రక్తం కారుచౌక (2002) : మైనారిటీ సమాజంలోని ఆవేదనను వ్యక్తీకరించే కవిత్వం.

6 ) సాయిబు (2004) : తెలుగు సాహిత్యంలో దీర్ఘకవిత రాసిన తొలి ముస్లిం కవిగా కరీముల్లాకు గుర్తింపు తెచ్చిన ఈ దీర్ఘకావ్యం, ఆంగ్లం (2020) మరియు కన్నడ (2021) భాషలలోకి అనువదించబడింది.

7 ) ఖిబ్లా (2006) : ఇస్లాంవాద కవితా సంకలనం, సంపాదకత్వం.

8 ) కవాతు (2008) : ఉగ్రవాదానికి వ్యతిరేకంగా రాసిన ఇస్లాంవాద కవితా సంకలనం, కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయంలో పాఠ్యాంశంగా చేర్చబడింది.

9 ) ఈద్ ముబారక్ (2008) : ప్రగతిశీల ముస్లిం కవిత్వం.

10 ) కొలిమి (2009) : ఇస్లాంవాద సాహిత్య వ్యాసాలు.

11 ) నన్ను సాయిబును చేసింది వాళ్లే (2013) : ముస్లిం సామాజిక వ్యవస్త లొ ఉన్న అసమానతలను ప్రశ్నిస్తుంది.

12 ) ఎదురుమతం (2015) : నవ్యాంధ్ర తొలి ముస్లిం కవితా సంపుటి.

13 ) బదర్ (అబాబీలు) (2019) : అబాబీలు అనే నూతన వచన కవితా ప్రక్రియ సృష్టికర్తగా గుర్తింపు. కన్నడలోకి అనువదించబడింది (2021).

14 ) Indian Muslim (2020) : "సాయిబు" దీర్ఘకవిత ఆంగ్ల అనువాదం

15 ) బదరో (2021) : "బదర్" కన్నడ అనువాదం.

అబాబీలు: నూతన కవితా ప్రక్రియ....

కరీముల్లా సృష్టించిన "అబాబీలు" అనే నూతన వచన కవితా ప్రక్రియ, ఇస్లామిక్ సంస్కృతిలోని పంచ సూత్రాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. ఈ ప్రక్రియలో కవితలు ఐదు పాదాలను కలిగి ఉంటాయి, ఇవి ఇస్లాం యొక్క ఐదు ముఖ్య నియమాలకు (అల్లాహ్‌ను ఆరాధించడం, నమాజ్, రోజా, జకాత్, హజ్) ప్రతీకలుగా ఉంటాయి. "అబాబీలు" అనే పేరు చారిత్రక స్ఫూర్తి నుండి పుట్టింది, ఇది పక్షుల గుండు సూచిస్తుంది. ఈ ప్రక్రియ తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక వినూత్న ఆవిష్కరణగా గుర్తింపు పొందింది.

కరీముల్లా గారి సాహిత్యంపై పరిశోధనలు....

కరీముల్లా రచనలు వివిధ విశ్వావిద్యాలయాల్లో విస్తృతంగా అధ్యయనం చేయబడ్డాయి:

1 ) ఆచార్య నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయం : అందుగులపాటి శ్రీనివాసరావు "షేక్ కరీముల్లా సమగ్ర కవిత్వానుశీలన" అనే అంశంపై 600 పేజీల పరిశోధనా గ్రంథం సమర్పించారు.

2 ) అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం : డాక్టర్ సుహాసినీ పాండే "సాయిబు" దీర్ఘకవితపై, డాక్టర్ గుమ్మా సాంబశివరావు "కవాతు" పై పరిశోధన పత్రాలు సమర్పించారు.

3 ) వినుకొండ కవిత్రయం : డాక్టర్ వంకాయలపాటి రామకృష్ణ "ఆవిష్కర్తలు" పుస్తకంలో కరీముల్లాను గుర్రం జాషువా, పులుపుల వెంకట శివయ్యతో పాటు వినుకొండ కవిత్రయంగా పేర్కొన్నారు.

పాఠ్యాంశాలుగా కరీముల్లా గారి సాహిత్యం, కవిత్వం పాఠశాలల నుండీ విశ్వవిద్యాలయాల వరకు తుసుకోబడ్డాయి.

1 ) థూ...: రాయలసీమ విశ్వవిద్యాలయంలో ఎంఏ ద్వితీయ సంవత్సరం పాఠ్యాంశం.

2 ) సాయిబు : కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయంలో ఆరు సంవత్సరాలు పాఠ్యాంశంగా ఉంది.

3 ) కవాతు : కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయంలో ఆరు సంవత్సరాలు పాఠ్యాంశంగా ఉంది.

4 ) ఆంధ్రప్రదేశ్ డిగ్రీ టెక్స్ట్‌బుక్ : కరీముల్లా గురించి మొదటి సంవత్సరం విద్యార్థులకు పాఠ్యాంశంగా ఉంది.

జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ గుర్తింపు....

కరీముల్లా "సాయిబు" దీర్ఘకవిత ఆంగ్లం మరియు కన్నడ భాషలలోకి అనువదించబడి, జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు పొందింది. ఈ రచన ముస్లిం అస్తిత్వ ఘోషను ప్రపంచవ్యాప్తంగా వినిపించింది, ఆయనను ఒక ప్రాంతీయ కవి నుండి జాతీయ కవిగా ఉన్నత స్థానానికి చేర్చింది. ఆయన రచనలు సామాజిక సమస్యలను జాతీయ స్థాయిలో చర్చకు తెచ్చాయి.

సాహిత్య శైలి మరియు ప్రభావం.....

కరీముల్లా యొక్క సాహిత్య శైలి సరళమైనది, హృదయాన్ని హత్తుకునేది. ఆయన కవిత్వం ముస్లిం సమాజంలోని ఆవేదనను, సామాజిక అసమానతలను, మరియు లౌకికవాద ఆదర్శాలను వ్యక్తీకరిస్తుంది. "అబాబీలు" వంటి ఆవిష్కరణలు ఆయన సృజనాత్మకతకు నిదర్శనం. ఆయన రచనలు యువ కవులకు, రచయితలకు స్ఫూర్తినిచ్చాయి, మరియు తెలుగు సాహిత్యంలో ముస్లిం సాహితీవేత్తలకు ఒక గౌరవప్రదమైన స్థానాన్ని సంపాదించాయి.

సాహిత్యంపై విశ్లేషణలు.....

1 ) డాక్టర్ ద్వానా శాస్త్రి గ్రూప్ 1, సివిల్ సర్వీసెస్ పుస్తకాలలో కరీముల్లా కవిత్వంపై విశ్లేషణలు.

2 ) అలిసె నాగేశ్వరరావు "కోస్తాంధ్ర సాహిత్యంలో ప్రాంతీయ చైతన్యం"లో కరీముల్లా ఇంటర్వ్యూ విశ్లేషణలు.

3. డాక్టర్ కుతుబ్ సర్షర్ "మషూర్ తెలుగు షాయర్"లో కరీముల్లా కవిత్వంపై విశ్లేషణలు.

సాహిత్య సభలలో పాత్ర.....

కరీముల్లా ఉభయ తెలుగు రాష్ట్రాలలో అనేక సాహిత్య సభలలో కవిగా, వక్తగా పాల్గొని, ప్రసంగాలు చేశారు. ఆయన వక్తృత్వం సామాజిక సంస్కరణలు, మత సామరస్యం, ప్రగతిశీల ఆలోచనలపై దృష్టి సారించింది.

షేక్ కరీ......

ముల్లా తన రచనల ద్వారా తెలుగు సాహిత్యంలో ప్రగతిశీల ఇస్లాంవాదాన్ని ఆవిష్కరించారు. "సాయిబు", "అబాబీలు" వంటి ఆయన రచనలు జాతీయ, అంతర్జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు పొందాయి. ఆయన కవిత్వం సామాజిక చైతన్యాన్ని రేకెత్తించడమే కాక, ముస్లిం సమాజంలోని సమస్యలను, లౌకిక ఆదర్శాలను ప్రపంచానికి చాటిచెప్పింది. వినుకొండ నుండి జాతీయ స్థాయికి ఎదిగిన ఈ కవి, తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక స్ఫూర్తిదాయక శక్తిగా నిలిచారు.